Opracowała: Anna Bainczyk-Ziaja

WSTĘP

Według badań przeprowadzonych w ostatnich latach przez Fundację „Promocja Zdrowia” we współpracy z ośrodkiem badawczym TNS OBOP na reprezentatywnej grupie Polaków powyżej 15 roku życia, regularnymi palaczami jest 29%, a okazjonalnie po papierosy sięga 2% społeczeństwa. Łączna liczba osób palących wynosi zatem 31%, co plasuje Polskę powyżej średniej dla Unii Europejskiej. Częściej palą mężczyźni (35%) niż kobiety (24%).

 Niepokojące wyniki przynoszą badania w ramach projektu Global Youth Tobacco Sourvey wykonane przez Centrum Onkologii (badania porównawcze w latach 1999, 2003, 2009), które obejmują młodzież poniżej 15 roku życia. Według nich 18,6% polskiej młodzieży w wieku 13-15 lat pali obecnie papierosy (19,6% chłopców i 17,1% dziewcząt).

Według szacunków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w 2000 roku na choroby odtytoniowe zmarło 69 tys. Polaków (57 tys. mężczyzn i 12 tys. kobiet), w tym 43 tys. w wieku 35-69 lat (37 tys. mężczyzn i 6 tys. kobiet). Szacunki epidemiologiczne wskazują, że 38% przypadków śmierci wśród mężczyzn w średnim wieku (35-69 lat) i 13% wśród kobiet w tym samym przedziale wiekowym spowodowane jest paleniem papierosów. Z powodu palenia tytoniu Polacy w średnim wieku tracili około 22 lata życia.

Do najpoważniejszych problemów związanych z paleniem tytoniu w Polsce należy obniżający się wiek dzieci eksperymentujących z papierosami, z których część zostaje stałymi palaczami, niezmniejszająca się liczba młodych kobiet, w tym będących w ciąży i młodych matek palących papierosy oraz zjawisko biernego palenia, w szczególności dzieci. (…)

Obok niezaprzeczalnych zagrożeń zdrowotnych palenia tytoniu nie można zapominać o ogromnych kosztach ekonomicznych ponoszonych z tego tytułu przez całe społeczeństwo. (...) Dlatego stworzenie właściwego prawodawstwa w zakresie ograniczenia palenia tytoniu wymaga pełnego i aktywnego zaangażowania władzy ustawodawczej i ośrodków rządowych ze szczególnym udziałem Ministerstwa Zdrowia i Ministerstwa Finansów. Konieczne jest również zaangażowanie jak największej liczby organizacji i grup społecznych w celu stworzenia szerokiego frontu poparcia dla działań antytytoniowych 1.

Powyższe przesłanki i przede wszystkim obserwacja ryzykownych zachowań młodzieży naszej szkoły, rozmowy z nimi i ich nauczycielami skłoniły mnie do głębszego zajęcia się problemem nikotynizmu, dokładną jego identyfikacją oraz możliwością zintensyfikowania działań profilaktycznych. Nie powinniśmy i nie możemy pozostawić młodzieży samej z jednym z najpoważniejszych współczesnych problemów cywilizacyjnych. Zwłaszcza, iż obecnie dysponujemy znaczną wiedzą na temat istoty zagrożenia i jego realnych skutków.